Aragon Valley Classic: Cuan a incheniería sanitaria recomendaba l’amianto

This post is also available in: English, Spanish

Por muito que se repiten as istorias, ye sorprendén a eboluzión de o que en bel inte estió un sobrebueno y zelebrato imbento ta combertir-se con o tiempo en bella cosa sin d’importanzia u, mesmo, bedato.

L’amianto ye un exemplo esclatero d’ísto. También de cómo o ser umán para poca cuenta de os perigros asoziatos de os enantes teunoloxicos, anque ístos puedan estar mesmo mortals.

amianto

L’amianto u asbesto ye un material composato de fibras largas y resistens de silicatos. As suyas propiedaz mecanicas, quimicas, aislans y de resistenzia á elebatas temperaturas fazieron de l’amianto o material perfeuto t’asabelas aplicazions: materials de costruzión, papel, embragues y frenos d’autos, embases, pinturas, coberturas, ropa y mesmo en birolla.

O suyo emplego se conoxe dende fa muitos sieglos, anque o suyo emplego coleutibo se fazió á partir de o sieglo XIX.

O espezial de o caso ye que a suya perigrosidá se conoxe tamién dende o comenzipie. Os romans mesmo sapeban de a malotía de os libianos de os esclaus que bestiban ropa d’amianto. O suyo perigro estió reconoxito en todas as etapas de a istoria, pero continó emplegando-se de cutio.

la_casa_higienica

Un caso estremo d’iste contrasentito l’he escubierto en una de as zagueras reliquias que he trobato en o mercato de Sant Antoni de Barzelona, iste manual d’incheniería sanitaria de 1904, en o que se i destaca a eficazia de os filtros t’augua potable feitos con amianto, aplicazión que s’ aconsella [1].  Taminientres cuasi á lo mesmo tiempo, en 1906, se diannosticaba en Londres o primer caso de fibrosis de libianos por asbesto á una treballadora d’una fabrica testil.

Sin dembargo o emplego de l’amianto continó enamplando-se, plegando á un punto masimo en a decada de 1970. En a biella casa de o lugar an i pasas as bacanzas, bi ha d’amianto.

No estió dica as añadas 1980 cuan se i dezidió que os articlos rilazionatos con l’amianto yeran causans de cánzer serioso. En os 2000 empezipió á bedar-se en os países desembolicatos (en a EU estió bedau de raso dende 2005).

Güe, anque contina emplegando-se en os países en bías de desembolique, l’amianto ye una de as grans basemias de as normatibas de seguranza y salú de os países  más enantatos.

Pero a istoria de l’amianto no remata astí. S’asperan os risultatos de o suyo emplego y esceso en a lo menos una chenerazión de treballadors de os países desembolicatos esposatos en a suya bida laboral.

Antimás, desaparixerá l’amianto, pero atros nuebos inchenios en surtirán ta sorprender a la umanidá en un primer inte y ta xorrontar-la dimpués. Talmén belún ya los ne conoxes, mesmo ye posible que los ne aigas feito de presén o zaguer Nadal.

————————————————————————————————————————————

Bibliografía:
AVILÑES ARNAU, JUAN. 1904. Madrid. Ingeniería sanitaria - La casa higiénica, IX Filtros de amianto. Librería editoria de Bailly-Bailliere e hijos.