Manifiesto d´a plataforma Charramos Aragonés

Uesca/Huesca ye una ziudat bilingüe, i ye argüellosa d’ixo y asina les
ne manifiesta a toz qui la visitan dando-les a bienvenida. Iste ye, alto u
baixo, o mensache que esprisaban os cartels que o Pleno de o Conzello
de Uesca/Huesca, con o suyo alcuerdo de o pasau día 30 de setiembre
de 2019 consideró de “falso” y una “vergüeña” que eba d’estar
acotolada.

A verdat ye que en ista ziudat viven bella milenta de personas que
charran, antimás de o castellano, una luenga que no se’n charra en
garra atra parti de o mundo que no siga Aragón. Una luenga minoritaria
a la que a suya protezión y promozión ye legalmén obligada España y
todas as suyas administrazions publicas dende 2001 en siñar a Carta
Europea de as Luengas Minoritarias u Rechionals. Tamién en ye porque
asina lo fa establir a Constituzión (art. 3.3: “A riqueza de as distintas
modalidaz lingüisticas d’España ye un patrimonio cultural que estará
ocheto d’espezial respeto y protezión.”), o Estatuto d’Autonomía
d’Aragón (art. 7eno), a Lei 3/2013, de 9 de mayo, d’uso, protezión y
promozión de as luengas y modalidaz lingüisticas propias d’Aragón u a
Lei 3/1999, de 10 de marzo, de o Patrimonio Cultural Aragonés.

O falso ye negar que esistan ixas presonas en Uesca/Huesca como
comunidat lingüistica que adibe carauter propio a la nuestra ziudat.
Presonas que nomás asperan de os suyos vezins que no les discriminen
por sentir u leyer a suya atra luenga, que convivan de traza natural con
o suyo emplego y que l’acubillen, la reviscolen, la fagan vistera
publicamén y metan canziellos ta poder esprisar-se disfrutando de o
respeto y toleranzia propias d’una soziedat plural y democratica. Con
ixo, aduyarán a que perviva como parti de o patrimonio cultural
universal que en ye. Un patrimonio que perteneixe a qui la charra, igual
como a qui no lo fa.

A vergüeña ye avergoñar-se de a suya atra luenga patrimonial y, no aconortando-se con ixe refuse, mantener ixa laquia fendo creixer una bombolla d’una ignoranzia autoimposada y imposada a os de demás y clamando enta la esclusión de tot ixo que no s’acomoda a bel determinau modelo sozial y cultural asimilador y uniformador.

Ista colla de ziudadans y ziudadanas abaixo siñans desiche, por tot lo debandito, que se i tornen os cartels que fan clamadura de a nuestra polida diversidat lingüistica. Encara más: quermos que se i fagan buena ripa de aizions que metan vistera a nuestra luenga y que aduyen a entender-nos como somos, a sustener o nuestro patrimonio lingüistico ta la Umanidat entera y a millorar a convivenzia en o sino d’una soziedat debantera, con respeto y diversa.

Con tot ixo no nomás se complirán as leis en Uesca/Huesca, que estaremos una ziudat millor y millors presonas.