This post is also available in: English, Spanish
O zaguer cabo de semana soi estato en o mercato de libros y colezions de a ronda Sant Antoni, en Barzelona. Ye un lugar obligato á besitar si yes en a ziudá un domingo de maitins. I trobarás cosetas unicas.
Cayoron en as mías mans barios lumers “vintage” de a rebista National Geographic, dende 1976!
Leyer ista mena de cosas t’alporta una ambista intresán de cómo yeran as cosas fa bellas decadas y de as prebisions sobre l’esdebenidero, que ya ye o nuestro presén.
Antimás, como beluns de os temas tratatos en as rebistas en coinziden con o contenito de Aragón Valley, he pensato comenzipiar Aragon Valley Classics: una serie de dentratas en clau autual sobre grans feitos de o pasato reliazionatos con a tematica de o blog.
Empezipiaré con un de as feguras más importans de o mundo moderno: O puen de Brooklying, en Nueba York. Remerando as 100 añadas, (130 autualmén) de o comenzipie de o puen, a edizión de mayo de 1983 de National Geographic (entalto), li adedicó un reportache que bi encluye bellas curiosidaz sobre cómo estió a seguranza laboral en a suya costruzión, que estió plena de retos y dificultaz como beyerás.
No se salboron ni os chefes.
![La familia Roebling: John Augustus, su hijo Washington A. y Emily. Familia_Roebling](http://www.aragonvalley.com/wp-content/uploads/2013/07/Familia_Roebling-204x300.jpeg)
A costruzión de o puen corrió á cargo de a familia Roebling: John Augustus, inchenier, inmigrán alemán, estió qui diseñó o puen; o suyo fillo Washington A. y Emily, a muller d’iste, s’encargoron de a direzión de os treballos y control de a execuzión. Como comprebarás, estión uns direutibos muito emplicatos en a costruzión…
Estió un proyeuto largo. Un diya, tanimientres a costruzión, yera o inchenier John A. en una ronda de superbisión en o puen, cuan sofrió l’enganche d’un dos suyos piez entre o muelle y una embarcazión. O curte de barios didos de o pie no impidió que dimpués se’n infeutasen o que remató en incapazidá y, á la fin, en a suya muerte en 1869.
A lo poco tiempo plegó o suyo fillo Washington ta enfilar o proyeuto chunto con a suya muller Emily. Á l’añada benién, 1870, Washington empezipió á sofrir un paralís causato por un sindrome de descompresión (embolia, mal de a presión, malotía de os buzos) alquirito en un azidén ocurrito en un de os calaxos presurizatos que se emplegaban ta os treballos subacuaticos. En as siguiens añadas, dirixió os treballos dende a suya cambra, con fortals dolors e mesmo desordenes nerbudos. De todas trazas tenió un larga bida (☩1926).
Dendeluego, ista no ye a mena d’implicazión por parti de os direutibos de as interpresas que escan as nuebas preferenzias de as interpresas…
Con Washington paralitico y en cama, a suya muller Emily, tamién incheniera zebil, asumió o control de os treballos continando con as istruzions de o suyo mariu, chitato en una cambra. Li toco luitar con “eszeuticos espertos e indezens empresaires” (bi ha cosas que en han cambeato, pero isto contina bixén) en una obra de firme complexidá. Sin dembargo, Emily estió de contino, por debán de a situazión. De reconoxito prestixio dica a suya muerte en primerías de os sieglo XX, Emily estió una “fortal torre sobre a que refirmarse”.
Una obra graniza con firmes perigros.
A zimentazión de as dos torres de o puen se fazió escabando zimiens baxo o leito de o río. Una gran mina baxo o ran de as auguas que parixeba a “sensazión de o Inferno de Dante”.
![Plano sección puente de Brooklyn Sección_torres_puente_brooklyn](http://www.aragonvalley.com/wp-content/uploads/2013/07/Sección_torres_puente_brooklyn-1024x571.jpeg)
Espais zarratos, treballos subacuaticos,..en condizions estremas estión a causa de desordenes nerbudos y embolias en muitos treballadors antimás de o propio Washington Roebling. A situazión remató en una bada de 4 diyas que se risolbió con un plus de perigrosidá que enamplaba o boso de de 2,25 a 2,75$ diyarios.
En 1878, tanimientres a colocazión y tensato de cables estruturals d’azero entre as dos torres (5,6 kms. de cable), un rollo con 278 cables en tensión s’estricalló, lanzando latigazos á l’aire que alcanzoron y rematoron con a bida de dos treballadors.
Ta montar os tirans de cables d’azero, se emplegaban bels suportes elebadors de treballadors como as que en aparixen en a portalada de a rebista (entalto). Equipatas mesmo con barandillas. No bi ha datos de os treballadors azidentatos penchatos de os cables, pero belún bi abió de seguro.
O más increyible de tot ye que, 130 añadas dimpués de a comenzipie de o puen de Brooklyn encara ye posible beyer situazions parellanas en bels zentros de treballo.
Ha beyito tú en zaguerías beluns d’istos nostalxicos de a costruzión tradizional!?
Ta rematar, un bideo-omenache con un clasico güeitentero de Brooklyn: